by ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား October 2, 2013 at 6:03am
Item Name --------- Indian pennywort (ျမင္းခြာပင္)
Category ------------ Raw Material
Botany Term ------- Hydrocotyle asiatica Linn
Species Family ----- Umbelliferae
ျမန္မာ ႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပား တြင္ ေပါက္ေရာက္သည္။ ေရအိုင္ ေရစပ္မ်ား တြင္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ေတြ႔ရ၏ ။ အထူး သျဖင့္ အေအး ပိုင္း ေဒသတြင္ ပိုမို၍ ေပါက္ေရာက္သည္။ သဘာ၀ အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္ေလ့ ရွိေသာ္လည္း အမ်ားသံုး ပင္ျဖစ္၍ အခ်ိဳ႕ အခင္းလိုက္ စိုက္ပ်ိဳး ၾကသည္။ စိုက္ခင္း ေျမအား သဘာ၀ ေျမၾသဇာ အျပည့္အ၀ ခ်၍ ထယ္တစ္စပ္ ထြန္ ၂ စပ္ခန္႔ ေမႊၿပီး အနံ ၄ ေပ အက်ယ္ ေပ ၂၀ ခန္႔ ေဘာင္ေျမာင္း မ်ား ျပဳလုပ္ ရသည္။ သို႔ရာတြင္ မိုးရာသီ ၌ လယ္ကြက္တြင္ ထယ္ထြန္တို႔ ျဖင့္ ေျမကို ျပဳျပင္၍ စိုက္ႏိုင္သည္။ သားတက္ကို ခြဲ၍ စိုက္သည္။ သားတက္ ကို စိုက္ပါက တစ္ပင္ ႏွင့္ တစ္ပင္ ၆ -၈ လက္မခန္႔ ျခား ၿပီး အဆစ္ကို ေျမတြင္ ျမွဳပ္ကာ စိုက္ရမည္။ေႏြရာသီ တြင္ အစိုဓာတ္ မျပတ္ေအာင္ ေရေလာင္း ေပးရန္ လိုသည္။ အပင္ မလွီရန္ အတြက္ အပင္ စိပ္လြန္းက ႏုတ္ေပး ရမည္။ ျပဳျပင္ တတ္ပါက တစ္ႏွစ္ ပတ္လံုး အသက္ ရွည္ႏိုင္သည္။
ေျမေလွ်ာက္ႏွစ္ရွည္ခံ တြားသြားပင္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ အရြက္သည္ ရြက္လႊဲ သို႔မဟုတ္ အစုလိုက္ထြက္သည္။ အရြက္သည္ ေက်ာက္ကပ္ ပံုသ႑ာန္ ျဖစ္သည္။ ရင္းတူထိပ္ညီ ပန္းခိုင္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အျဖဴ ေရာင္ပန္းပြင့္မ်ား ပါရွိသည္။ အသီးနံရံသည္ အလြန္ထူ၍ အေစ့သည္ ေဘးတိုက္အားျဖင့္ က်ပ္ေနသည္။
အပင္
ေျမတြင္ တြားသြား ၍ ေပါက္တတ္ေသာ အၿမဲ စိ္မ္း ပင္ငယ္ မ်ိဳး ျဖစ္၏ ။ ပင္စည္ အလြန္ ေသးသြယ္ ၍ လံုး၏ ။ အဆစ္မွ အျမစ္မ်ား ထြက္၏။
အရြက္
ျမင္းခြာ ပံုသ႑ာန္ ရွိသည္။ အဆစ္ တစ္ဆစ္တြင္ ၂ ရြက္ မွ ၆ ရြက္ ထြက္၏။ ရြက္ၫွာ အလြန္ရွည္၍ စိမ္း၀ါေရာင္ ျဖစ္၏ ။ ရြက္ၫွာထိပ္ မွ ရြက္ေၾကာမ်ား ျဖာထြက္၏ ။ ရြက္နား ပတ္လည္ ေသးငယ္ေသာ အ၀ိုက္ ေလးမ်ား ရွိ၏ ။
အပြင့္
အျဖဴေရာင္ အပြင့္ ကေလးမ်ား ျဖစ္သည္။ ပန္းခိုင္ ရွည္၍ တစ္ခိုင္တြင္ ပြင့္ၫွာမဲ့ အပြင့္ ကေလး သံုးပြင့္ ပြင့္ ၏ ။
အသီး
အလြန္ ေသးငယ္ ၍ ၂ လံုးမွ ၇ လံုးထိ ရွိတတ္၏ ။ အျဖဴေရာင္ သို႔မဟုတ္ အစိမ္းေရာင္ ျဖစ္၏ ။ အလ်ားလိုက္ အေျမွာင္း ကိုးခု ပါသည္။
အသံုးဝင္ပံု
ပဥၥငါးပါး။
အာနိသင္
ျမန္မာ ေဆးက်မ္းမ်ား အလိုအရ ျမင္းခြာရြက္ သည္ အရသာ ခါး သက္သက္ ရွိ၏ ၊စပ္ရွားရွား ရွိ၏ ၊ခ်ိဳ၏ ၊ ထက္ျမက္၏ ၊ သလိပ္ကို ပယ္တတ္၏ ၊ အေရျပား ေရာဂါ ၊ ယားနာ အဖုအပိမ့္ မ်ား ၊ အနာေပါက္ ေရာဂါ ၊ ႏူနာ တို႔ကို ေပ်ာက္ကင္း ေစ၏။
ပဥၥငါးပါးအသံုးျပဳပံု
၁ ။ ျမင္းခြာရြက္ ကို အရည္ၫွစ္ ၍ သၾကား ၊ ပ်ားရည္တို႔ ႏွင့္ ေရာစပ္ၿပီး ေန႔စဥ္ ေသာက္ခဲ့ေသာ္ ခြန္အား တိုးတက္ ေစ၏ ။
၂ ။ ျမင္းခြာရြက္ အမႈန္႔ ကို အနည္းငယ္ ပူေအာင္ ျပဳ၍ ရင္ဘတ္၌ လိမ္းက်ံ ေပးေသာ္ ကေလးမ်ား ေခ်ာင္းဆိုး ေရာဂါ ၊ အဆုတ္နာ ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။
၃ ။ ျမင္းခြာရြက္ ကို အရည္ၫွစ္ ၍ ေရနံဆီ ျဖင့္ ဆတူ ေရာစပ္ၿပီး ႏွိပ္နယ္ လိမ္းက်ံေပး ျခင္းျဖင့္ အဆစ္အဆက္ တို႔၌ ျဖစ္ေသာ ေလ အဖု အက်ိတ္မ်ား ေပ်ာက္၏။
၄ ။ ျမင္းခြာရြက္ ကို အရည္ၫွစ္ ၍ လက္ဖက္ ဇြန္းငယ္ တစ္ဇြန္း ခန္႔ တိုက္ပါက ကေလးငယ္ မ်ား အေအးမိျခင္း ၊ ေလျပြန္ ေခ်ာင္းပူ ျခင္း ေပ်ာက္၏ ၊ ၀မ္းသက္ ၍ သလိပ္ ကို လည္း ေပ်ာက္၏။
၅ ။ အေရျပား ေရာဂါမ်ား အတြက္ ၎၏ အရြက္ ၫွစ္ရည္ ျဖင့္ လိမ္းက်ံ ျခင္း စားေသာက္ ျခင္းျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္း ေစႏိုင္၏ ။
၆ ။ ကိုယ္တြင္ ရုတ္တရက္ ထိခိုက္ ရွနာ ဒဏ္ျဖစ္ၿပီး ေရာင္ရမ္း ျခင္း ၌ ၎၏ အရြက္ကို ႀကိတ္၍ ရေသာ အရည္ျဖင့္ လိမ္းက်ံ ေပးက ေပ်ာက္ကင္း၏။
၇ ။ ေသြး၀မ္း သြားျခင္း ၊ ဆီးခ်ဳပ္ျခင္း ၊ နာက်င္ကိုက္ ခဲျခင္း၊ ဆီး၌ ေသြးပါျခင္း တို႔ အတြက္ ျမင္းခြာ ရြက္ ေဖ်ာ္ရည္ ျပဳလုပ္ ေသာက္က ေပ်ာက္၏ ။
၈ ။ျမင္းခြာရြက္ ကို ငရုတ္ေကာင္း ၊ ပ်ားရည္တို႔ ႏွင့္ စပ္၍ သံုးေဆာင္ က အသက္ရွည္ ၏ ။ အနာေရာဂါ ကင္း၏ ။
၉။ ျမင္းခြာရြက္ ကို အားတိုးေဆး ၊ အဆိပ္ေျပေဆး ၊ အနာေပါက္ ကုေဆး ၊ မ်က္စိနာ ေပ်ာက္ေဆး အျဖစ္လည္း ေဖာ္စပ္ သံုးႏိုင္၏။
၁၀။ ျမင္းခြာရြက္ ကို အေျခာက္ ျပဳလုပ္၍ လက္ဖက္ရည္ ခါး သဖြယ္ ေသာက္သံုး ျခင္း ျဖင့္ ေသြးတိုး ေရာဂါ ကို သက္သာ ေစ၏ ။
၁၁ ။ ျမင္းခြာ ရြက္ အစိမ္းကို ႀကိတ္၍ အ၀တ္ပါးပါး တြင္ ထည့္ၿပီး မ်က္စိေပၚ တြင္ အံုေပးျခင္း ၊ သို႔မဟုတ္ အရည္ၫွစ္ ၍ မ်က္စိ တြင္ ခတ္ေပး ျခင္းျဖင့္ ျပင္းထန္စြာ မ်က္စိနာ ျခင္း ၊ မ်က္စိက်ိန္း ျခင္း မ်ားကို ေပ်ာက္ကင္း ေစ၏ ။
၁၂ ။ ျမင္းခြာရြက္ ကို အရိပ္ထဲ တြင္ အေျခာက္ခံၿပီး အမႈန္႔ႀကိတ္ ၍ ပ်ားရည္ႏွင့္ ဆတူ စပ္ၿပီး ညအိပ္ရာ ၀င္ ခ်ိန္ တြင္ လ်က္ေသာ္ ႏွစ္ၿခိဳက္ စြာ အိပ္ေပ်ာ္ ေစ၏ ။
ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား
Item Name --------- Indian pennywort (ျမင္းခြာပင္)
Category ------------ Raw Material
Botany Term ------- Hydrocotyle asiatica Linn
Species Family ----- Umbelliferae
ျမန္မာ ႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပား တြင္ ေပါက္ေရာက္သည္။ ေရအိုင္ ေရစပ္မ်ား တြင္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ေတြ႔ရ၏ ။ အထူး သျဖင့္ အေအး ပိုင္း ေဒသတြင္ ပိုမို၍ ေပါက္ေရာက္သည္။ သဘာ၀ အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္ေလ့ ရွိေသာ္လည္း အမ်ားသံုး ပင္ျဖစ္၍ အခ်ိဳ႕ အခင္းလိုက္ စိုက္ပ်ိဳး ၾကသည္။ စိုက္ခင္း ေျမအား သဘာ၀ ေျမၾသဇာ အျပည့္အ၀ ခ်၍ ထယ္တစ္စပ္ ထြန္ ၂ စပ္ခန္႔ ေမႊၿပီး အနံ ၄ ေပ အက်ယ္ ေပ ၂၀ ခန္႔ ေဘာင္ေျမာင္း မ်ား ျပဳလုပ္ ရသည္။ သို႔ရာတြင္ မိုးရာသီ ၌ လယ္ကြက္တြင္ ထယ္ထြန္တို႔ ျဖင့္ ေျမကို ျပဳျပင္၍ စိုက္ႏိုင္သည္။ သားတက္ကို ခြဲ၍ စိုက္သည္။ သားတက္ ကို စိုက္ပါက တစ္ပင္ ႏွင့္ တစ္ပင္ ၆ -၈ လက္မခန္႔ ျခား ၿပီး အဆစ္ကို ေျမတြင္ ျမွဳပ္ကာ စိုက္ရမည္။ေႏြရာသီ တြင္ အစိုဓာတ္ မျပတ္ေအာင္ ေရေလာင္း ေပးရန္ လိုသည္။ အပင္ မလွီရန္ အတြက္ အပင္ စိပ္လြန္းက ႏုတ္ေပး ရမည္။ ျပဳျပင္ တတ္ပါက တစ္ႏွစ္ ပတ္လံုး အသက္ ရွည္ႏိုင္သည္။
ေျမေလွ်ာက္ႏွစ္ရွည္ခံ တြားသြားပင္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ အရြက္သည္ ရြက္လႊဲ သို႔မဟုတ္ အစုလိုက္ထြက္သည္။ အရြက္သည္ ေက်ာက္ကပ္ ပံုသ႑ာန္ ျဖစ္သည္။ ရင္းတူထိပ္ညီ ပန္းခိုင္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အျဖဴ ေရာင္ပန္းပြင့္မ်ား ပါရွိသည္။ အသီးနံရံသည္ အလြန္ထူ၍ အေစ့သည္ ေဘးတိုက္အားျဖင့္ က်ပ္ေနသည္။
အပင္
ေျမတြင္ တြားသြား ၍ ေပါက္တတ္ေသာ အၿမဲ စိ္မ္း ပင္ငယ္ မ်ိဳး ျဖစ္၏ ။ ပင္စည္ အလြန္ ေသးသြယ္ ၍ လံုး၏ ။ အဆစ္မွ အျမစ္မ်ား ထြက္၏။
အရြက္
ျမင္းခြာ ပံုသ႑ာန္ ရွိသည္။ အဆစ္ တစ္ဆစ္တြင္ ၂ ရြက္ မွ ၆ ရြက္ ထြက္၏။ ရြက္ၫွာ အလြန္ရွည္၍ စိမ္း၀ါေရာင္ ျဖစ္၏ ။ ရြက္ၫွာထိပ္ မွ ရြက္ေၾကာမ်ား ျဖာထြက္၏ ။ ရြက္နား ပတ္လည္ ေသးငယ္ေသာ အ၀ိုက္ ေလးမ်ား ရွိ၏ ။
အပြင့္
အျဖဴေရာင္ အပြင့္ ကေလးမ်ား ျဖစ္သည္။ ပန္းခိုင္ ရွည္၍ တစ္ခိုင္တြင္ ပြင့္ၫွာမဲ့ အပြင့္ ကေလး သံုးပြင့္ ပြင့္ ၏ ။
အသီး
အလြန္ ေသးငယ္ ၍ ၂ လံုးမွ ၇ လံုးထိ ရွိတတ္၏ ။ အျဖဴေရာင္ သို႔မဟုတ္ အစိမ္းေရာင္ ျဖစ္၏ ။ အလ်ားလိုက္ အေျမွာင္း ကိုးခု ပါသည္။
အသံုးဝင္ပံု
ပဥၥငါးပါး။
အာနိသင္
ျမန္မာ ေဆးက်မ္းမ်ား အလိုအရ ျမင္းခြာရြက္ သည္ အရသာ ခါး သက္သက္ ရွိ၏ ၊စပ္ရွားရွား ရွိ၏ ၊ခ်ိဳ၏ ၊ ထက္ျမက္၏ ၊ သလိပ္ကို ပယ္တတ္၏ ၊ အေရျပား ေရာဂါ ၊ ယားနာ အဖုအပိမ့္ မ်ား ၊ အနာေပါက္ ေရာဂါ ၊ ႏူနာ တို႔ကို ေပ်ာက္ကင္း ေစ၏။
ပဥၥငါးပါးအသံုးျပဳပံု
၁ ။ ျမင္းခြာရြက္ ကို အရည္ၫွစ္ ၍ သၾကား ၊ ပ်ားရည္တို႔ ႏွင့္ ေရာစပ္ၿပီး ေန႔စဥ္ ေသာက္ခဲ့ေသာ္ ခြန္အား တိုးတက္ ေစ၏ ။
၂ ။ ျမင္းခြာရြက္ အမႈန္႔ ကို အနည္းငယ္ ပူေအာင္ ျပဳ၍ ရင္ဘတ္၌ လိမ္းက်ံ ေပးေသာ္ ကေလးမ်ား ေခ်ာင္းဆိုး ေရာဂါ ၊ အဆုတ္နာ ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။
၃ ။ ျမင္းခြာရြက္ ကို အရည္ၫွစ္ ၍ ေရနံဆီ ျဖင့္ ဆတူ ေရာစပ္ၿပီး ႏွိပ္နယ္ လိမ္းက်ံေပး ျခင္းျဖင့္ အဆစ္အဆက္ တို႔၌ ျဖစ္ေသာ ေလ အဖု အက်ိတ္မ်ား ေပ်ာက္၏။
၄ ။ ျမင္းခြာရြက္ ကို အရည္ၫွစ္ ၍ လက္ဖက္ ဇြန္းငယ္ တစ္ဇြန္း ခန္႔ တိုက္ပါက ကေလးငယ္ မ်ား အေအးမိျခင္း ၊ ေလျပြန္ ေခ်ာင္းပူ ျခင္း ေပ်ာက္၏ ၊ ၀မ္းသက္ ၍ သလိပ္ ကို လည္း ေပ်ာက္၏။
၅ ။ အေရျပား ေရာဂါမ်ား အတြက္ ၎၏ အရြက္ ၫွစ္ရည္ ျဖင့္ လိမ္းက်ံ ျခင္း စားေသာက္ ျခင္းျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္း ေစႏိုင္၏ ။
၆ ။ ကိုယ္တြင္ ရုတ္တရက္ ထိခိုက္ ရွနာ ဒဏ္ျဖစ္ၿပီး ေရာင္ရမ္း ျခင္း ၌ ၎၏ အရြက္ကို ႀကိတ္၍ ရေသာ အရည္ျဖင့္ လိမ္းက်ံ ေပးက ေပ်ာက္ကင္း၏။
၇ ။ ေသြး၀မ္း သြားျခင္း ၊ ဆီးခ်ဳပ္ျခင္း ၊ နာက်င္ကိုက္ ခဲျခင္း၊ ဆီး၌ ေသြးပါျခင္း တို႔ အတြက္ ျမင္းခြာ ရြက္ ေဖ်ာ္ရည္ ျပဳလုပ္ ေသာက္က ေပ်ာက္၏ ။
၈ ။ျမင္းခြာရြက္ ကို ငရုတ္ေကာင္း ၊ ပ်ားရည္တို႔ ႏွင့္ စပ္၍ သံုးေဆာင္ က အသက္ရွည္ ၏ ။ အနာေရာဂါ ကင္း၏ ။
၉။ ျမင္းခြာရြက္ ကို အားတိုးေဆး ၊ အဆိပ္ေျပေဆး ၊ အနာေပါက္ ကုေဆး ၊ မ်က္စိနာ ေပ်ာက္ေဆး အျဖစ္လည္း ေဖာ္စပ္ သံုးႏိုင္၏။
၁၀။ ျမင္းခြာရြက္ ကို အေျခာက္ ျပဳလုပ္၍ လက္ဖက္ရည္ ခါး သဖြယ္ ေသာက္သံုး ျခင္း ျဖင့္ ေသြးတိုး ေရာဂါ ကို သက္သာ ေစ၏ ။
၁၁ ။ ျမင္းခြာ ရြက္ အစိမ္းကို ႀကိတ္၍ အ၀တ္ပါးပါး တြင္ ထည့္ၿပီး မ်က္စိေပၚ တြင္ အံုေပးျခင္း ၊ သို႔မဟုတ္ အရည္ၫွစ္ ၍ မ်က္စိ တြင္ ခတ္ေပး ျခင္းျဖင့္ ျပင္းထန္စြာ မ်က္စိနာ ျခင္း ၊ မ်က္စိက်ိန္း ျခင္း မ်ားကို ေပ်ာက္ကင္း ေစ၏ ။
၁၂ ။ ျမင္းခြာရြက္ ကို အရိပ္ထဲ တြင္ အေျခာက္ခံၿပီး အမႈန္႔ႀကိတ္ ၍ ပ်ားရည္ႏွင့္ ဆတူ စပ္ၿပီး ညအိပ္ရာ ၀င္ ခ်ိန္ တြင္ လ်က္ေသာ္ ႏွစ္ၿခိဳက္ စြာ အိပ္ေပ်ာ္ ေစ၏ ။
ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား
No comments:
Post a Comment